Актуальная информация центра психолого-педагогического поддержки им. Е.Конакбаева
2022 жылдың 29 қазанда М.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университетінің Е. Қонақбаев атындағы педагогикалық-психологиялық қолдау орталығының жетекшісі, гуманитарлық-әлеуметтік ғылымдар факультетінің «Әлеуметтік психология» кафедрасының аға оқытушы, психология магистрі Абдрахманова Айгуль Турсынбаевна, экстремизм және терроризм көріністеріне қарсы іс-қимыл бойынша профилактикалық іс-шараларының 2022 жылдарға арналған жоспарларының тармақтарын орындау мақсатында, Тараз станциясындағы Желілік полиция бөлімі қызметкерлерімен «Діни экстремизм және терроризм» тақырыбында профилактикалық іс-шара мақсатында қызметкерлермен жылдамдық пен ойлауды дамытуға бағытталған психологиялық жаттығулар, сенімділікпен жауапкершілікке байланысты психологиялық тренингтер мен ойындар жүргізілді. Қызметкерлер белсене қатысып, өз ой-пікірлерін ортаға салып, қойылған сұрақтарына жауаптарын алды.
«Қызды қымтап ұстаған ұялмайды» деген сөз бар халқымызда. Оларды қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқтырмай өсіруді парыз санайды. «Қыз мінезді келсін, ұл өнерлі келсін» дей отырып, «Қызға қырық үйден тыйым» жасайды. Халқымыз «қыз-қонақ» деп, төрінен орын беріп, қыздарды алтынның сынығына балап өсірген. Жалпы бала тәрбиесіне, соның ішінде қыз бала тәрбиесіне өте көп көңіл бөлген. Ата-бабаларымыз «қызға қырық үйден тыю, қала берсе қара күңнен тыю» деген мақалға қаншама ой сыйғызған.
Университетіміздің Е.Қонақбаев атындағы психологиялық-педагогикалық қолдау орталығының психологы Айгүл Абдрахманова №1 жатақхананың қыздарымен кездесті. Әңгіме арқауы – қыздар тәрбиесі. «Қыз бала тәрбиесі – ұрпақ тәрбиесі» тақырыбында өткен кездесуде маман студенттерге өз кеңесін берді.
М.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университетінің мобильдік жұмыс тобының профессор-оқытушылар құрамы мен қызметкерлері, Алпысбаев Бахтияр Қаржаубайұлы, Абдрахманова Айгуль Турсынбаевна, Райкулов Қанат Ешенқұлұлы, Исабекова Гүлнұр Болатбековна, университет көмекші бөлімінің медбикесі Асанова Аида Құралбекқызы, Жастар ісі жөніндегі комитет төрағасы Ултанбаев Арнат Бегдалыұлы «Өнер және спорт» факультетінің 1-2 курс студенттеріне құқық бұзушылықтың және нашақорлыққа қарсы іс-қимылдың алдын-алу, діни экстремизм көріністерін және діни көзқарастарына талдау жасау, сонымен қатар Қазақстан Республикасының көші-қон режимін сақталуын қадағалау мақсатында түсіндіру жұмыстарын жүргізді.
«14» қантар 2022 ж. Университетіміздің психологиялық-педагогикалық қолдау орталығының психологы Абдрахманова Айгуль Турсынбаевна №3 -жатақхана студенттерімен кездесті. А.Т.Абдрахманова «Студенттер арасындағы конфликтілі жағдайдын алдын алу жолдары» және «Ізгілік - адамның басты рухани - адамгершілік құндылығы» тақырыптарында түсініктеме берді. «Конфликт дегеніміз конфликті субъектілерінің қарама-қарсы әрекеттері мен әдетте негативті эмоциялармен жүретін өзара әрекеттерінің үрдісінде пайда болатын қарама-қайшылықтарды шешудің өткір жолдары». Егер қарсы әрекеттер болып, негативті сезімдер болмаса, немесе керісінше негативті эмоциялар болып, қарсы әрекеттер болмаса, онда мұндай ситуациялар конфликтінің алды болып саналады. Адамды белгілі бір білім қорымен қаруландыру ғана емес, білім алушыны рухани-адамгершілік тұрғыда дамыту, өнегелі өмірлік өскелең жолға бастау. Осы тұрғыда «Ізгілік –адамның басты құндылығы» -деп Сара Алпысқызы айтқандай «Мен шын көңілден Сүйіспеншілік дегеніміз қасиетті құбылыс санаймын. Оның әрбір көрінісі қоршаған әлемге деген құштарлық бізді одан әрі ізгілікке бастап, жетілдіре түседі.» Соның ішінде ізгілік ақылдың шешімі, ізгі жүрек, ізгі сезім, махаббат пен жанашырлықтың саналы және санадан тыс әрекеттерден көрінуі. Абай атамыз айтып кеткендей, «Толыққанды адам» қалыптаспақ, яғни адам бойында қандай қасиеттер орын алады, оның жақсы-жаман жақтары барына тоқталды. Студенттер де өз ойларын ортаға салып, белсене араласты, соңынан «Адамның ішкі эмоционалдық күйі мен ішкі қақтығыс» тақырыбында тренинг өткіздім, драматерапия, «Стрессті азайту» жаттығулары өткізілді және жатақхана студенттермен жеке кеңестер берілді.
«12» қантар 2022 ж. Университетіміздің психологиялық-педагогикалық қолдау орталығының психологтары Абдрахманова Айгуль Турсынбаевна мен Бүйембаева Шынар Бақытжановна № 2 -жатақхана студенттерімен кездесті. А.Т.Абдрахманова «Студенттер арасындағы конфликтілі жағдайдын алдын алу жолдары» тақырыбында түсініктеме берді. «Конфликт дегеніміз конфликті субъектілерінің қарама-қарсы әрекеттері мен әдетте негативті эмоциялармен жүретін өзара әрекеттерінің үрдісінде пайда болатын қарама-қайшылықтарды шешудің өткір жолдары». Егер қарсы әрекеттер болып, негативті сезімдер болмаса, немесе керісінше негативті эмоциялар болып, қарсы әрекеттер болмаса, онда мұндай ситуациялар конфликтінің алды болып саналады. Ш.Б.Бүйенбаева «Ізгілік - адамның басты рухани - адамгершілік құндылығы» тақырыптарына яғни, адамды белгілі бір білім қорымен қаруландыру ғана емес, білім алушыны рухани-адамгершілік тұрғыда дамыту, өнегелі өмірлік өскелең жолға бастау. Осы тұрғыда «Ізгілік –адамның басты құндылығы» -деп Сара Алпысқызы айтқандай «Мен шын көңілден Сүйіспеншілік дегеніміз қасиетті құбылыс санаймын. Оның әрбір көрінісі қоршаған әлемге деген құштарлық бізді одан әрі ізгілікке бастап, жетілдіре түседі.» Соның ішінде ізгілік ақылдың шешімі, ізгі жүрек, ізгі сезім, махаббат пен жанашырлықтың саналы және санадан тыс әрекеттерден көрінуі. Абай атамыз айтып кеткендей, «Толыққанды адам» қалыптаспақ, яғни адам бойында қандай қасиеттер орын алады, оның жақсы-жаман жақтары барына тоқталды. Студенттер де өз ойларын ортаға салды, соңынан «Мандала» терапиясы, «Стрессті азайту» тренингтер өткізілді және жатақхана студенттермен жеке кеңестер берілді.
Буллинг. Бұл не және ата-аналарға, оқытушыларға және зардап шеккендерге қалай әрекет ету керек
Білім беру ортасында қудалау қиын тақырып. Көптеген адамдар бұл құбылысты "қорқыту"деп біледі. Ең алдымен, қарсы тұра алмайтындар, физикалық әлсіз немесе жалпы жүйеге сәйкес келмейтіндер қорлауға ұшырайды. Бұл мінез – құлқы мен сыртқы келбетінде әртүрлі белгілері бар, жабық және байланыссыз, тым ақылды немесе керісінше-ақыл-ойы төмен балалар және т. б. кедей отбасылардан шыққан балалар болуы мүмкін.
Қудалау психологиялық агрессиядан басталуы мүмкін, содан кейін физикалық, сексуалдық немесе кибербуллингке айналады. Өкінішке орай, көптеген нұсқалар бар. Қорқыту физикалық агрессия, қорлау қимылдары, ұжымдық бойкот, ақшаны немесе заттарды бопсалау, материалдық зиян келтіру, адамға немесе оның туыстарына қатысты қорлау және қорлау сөздерінде және тағы басқаларында көрінуі мүмкін.
Қорқыту жоғарғы оқу орнынан тыс жерде де, интернетте де жалғасуы мүмкін, онда жәбірленушіге қабырғаға қорлау жазбалары жазылады, жағымсыз суреттер жіберіледі немесе ренжіген мемуарлар жасалады. Көбінесе кибербуллинг (интернеттегі қудалау) балаларды өз-өзіне қол жұмсауға алып келеді, бұл соңғы сабан болып табылады, өйткені бұл жасырыну өте қиын. Буллинг бала өмірінің барлық салаларын қамтуы мүмкін.
Буллинг. Что это такое, и как себя вести родителям, учителям и жертвам.
Травля в школе – сложная и тяжелая тема. Многие знают это явление под названием «буллинг». Буллингу подвергаются в первую очередь те, кто не может дать отпор, кто слабее физически или не вписывается в общую систему. Это могут быть дети из более бедных семей, имеющие различные особенности в поведении и внешности, закрытые и необщительные, слишком умные или наоборот – дети с более низким интеллектом и др.
Травля может начинаться с психологической агрессии, а дальше перерастать в физический, сексуальный или кибер буллинг. Вариантов, увы, очень много. Буллинг может выражаться в физической агрессии, оскорбительных жестах, коллективном бойкоте, вымогательстве денег или вещей, материальном вредительстве, в обидных и оскорбляющих высказываниях в адрес человека или его близких и многое другое.
Буллинг может продолжаться и за пределами школы, в интернете, где жертве пишут на стену оскорбительные надписи, высылают гадкие картинки или делают обидные мемы. Зачастую, именно кибербуллинг (травля в интернете) приводит детей к суициду, являясь финальной каплей, так как от подобного очень тяжело скрыться. Буллинг как бы пропитывает все сферы жизни ребенка.
Центр психолого- педагогической поддержки нашего университета продолжает свою работу. Старший преподаватель факультета гуманитарно-социальных наук, кафедры" Социальная психология" Абдрахманова Айгуль Турсынбаевна провела психологическую работу со студентами применяя мандала терапию К.Юнга. Работа продлилась на две недели.
Метод мандала оказывает терапевтическую помощь при стрессах, разных заболеваниях, а также при негативных эмоциональных состояниях. Студенты могут свое внутреннее состояние проявлять с помощью рисования, применяя разные цвета красок.
Университетіміздің "Психологиялық қызмет көрсету" орталығы өз жұмыстарын жалғастыруда. Гуманитарлық-әлеуметтік ғылымдар" факультеті "Әлеуметтік психология" кафедрасының аға оқытушысы Абдрахманова Айгуль Турсынбаевна студенттермен К.Юнгтың мандала терапиясын қолдану арқылы студенттермен психологиялық жұмыс істеді. Жұмыс барысы екі аптаға созылды. Мандала әдісі эмоциялар мен аурулармен күресуге, стресстен арылуға көмектеседі. Өз сезімдерін ауызша айтудың орнына, көптеген түрлі түсті бояулар мен өнер арқылы өзін көрсете алады.