2021 жылы қарашаның 3-4 күндері американдық кеңестің Орта Азия университеттері серіктестігі бағдарламасымен (UniCEN) қаржыландыратын семинар өтті. Семинардың негізгі міндеттері: өңірдегі су ресурстарын басқару аясында академиялық және зерттеу әлеуетін дамытуға бағдарланған жарияланымдарды шығару үшін ақпараттарды жинақтау және қаржыландыру мүмкіндіктерін талдау; бұл үшін ғылыми пікір алмасу және жаңа зерттеу жобалары көмегімен серіктестікті ұлғайтуға бағытталған, ағымдағы және болашақ қаржыландыру бағдарламаларымен келісілген қысқаша техникалық құжат дайындау сияқты мәселелер болды.
Семинардың негізгі ұйымдастырушылары туралы деректер төменде келтіріледі.
Unicen семинарын ұйымдастырушылар
|
Дэниел Д. Сноу, м. ғ. д., зертхана директоры және профессор, Небраска Табиғи ресурстар мектебі және су орталығы Роберт Б. Догерти су институты, Небраска Университеті, Линкольн |
|
Кристофер Нил, PhD, зерттеу директоры және профессор, "Догерти азық-түлігіне арналған су" жаһандық институтының профессоры, Биологиялық жүйелер инженериясы кафедрасы, Небраска Университеті, Линкольн |
|
Сейітхан Қойбақов, техника ғылымдарының докторы, профессор, Халықаралық экология және тіршілік қауіпсіздігі академиясының академигі, «Су ресустары» кафедрасы, M.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті |
|
Джей Сагин, философия докторы, профессор-зерттеуші, Небраска Университеті, Линкольн |
|
Маржан Қалмаханова, PhD, доцент міндетін атқарушы, «Химия және химиялық технологиялар» кафедрасы, M.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті |
Семинар барысында Орта Азия және Қазақстандағы су мәселелері мен оларды тиімді пайдалану туралы баяндамалар жасалды.
Осы семинарды негізгі ұйымдастырушыларының бірі, геоғылымдар және гидротехника саласының маманы, трансшекаралық өзен бассейндері мәселелерімен жан-жақты айналысатын – Жанай Сагин, 8.11.2021-4.12.2021ж.ж. аралығында «Су ресурстары» кафедрасы мен «Су шаруашылығы және табиғатқа үйлестіру» институты кафедраларында ғылыми тағылымдама шеңберінде лекциялар курсын өтеді. Курстағы негізгі қаралатын тақырыптар:
1) Геоғылымдар гидротехникасына кіріспе, Канада және АҚШ геоматикасы, Қазақстанның геокеңістіктік геоид жүйесіне қажеттілігі, Қазақстанның жер бетіндегі анықтамалық жүйесі, QTRS (Введение в гидротехнику геонауки, геоматика Канады и США, Потребность Казахстана в системе геопространственных геоидов, Наземная справочная система Казахстана, QTRS);
2) Қазақстандағы жер мен су туралы ақпарат үшін геокеңістік және статистикалық деректерді кешенді пайдалану; өсімдік жамылғысының өзгеруі туралы карталар мен статистикалық деректерді дайындау; QGIS және Rstudio пайдалану бойынша Қадамдық нұсқаулық (Комплексное использование геопространственных и статистических данных для информации о земле и воде в Казахстане; Подготовка карт и статистических данных об изменении растительного покрова; Пошаговое руководство по использованию QGIS и Rstudio);
3) Небраска, АҚШ-тағы Валмонт алқабын суару инженерлік-техникалық сараптамаға, су ресурстарын зерттеуге және климаттың өзгеруіне бейімделумен Sen2-Agri жүйесін қолдануға қажеттілік неміс клиенті - II бағдарламасы тұрақты су бұруда басқарылатын сулы қабатты қоректендіру (MAR) бағдарламалары (Орошение долины Вальмонт в Небраске, США потребности в инженерно-технической экспертизе, исследованиях водных ресурсов и применении системы Sen2-Agri с адаптацией к изменению климата к программа Немецкий Клиент - II в устойчивом водоотведении управляемая подпитка водоносного горизонта (MAR) программ);
4) STEP SNAP ғылыми құралдарын пайдалануға арналған Платформа-Google іздеу жүйесінің көмегімен ESA SNAP ғылыми құралдарын пайдалануға арналған платформа, Қазақстандағы жерүсті су ресурстарын мониторингілеуге арналған қосымша (Платформа для использования научного инструментария STEP SNAP - Платформа для использования научного инструментария ESA SNAP с помощью Поисковой системы Google, приложения для мониторинга наземных водных ресурсов в Казахстане).
Unicen ұйымдастырған семинар барысында күн тәртібіне сай 4 қараша күні қатысушылар «Су шаруашылығы және табиғатқа үйлестіру» институты орналасқан гидрокешенінде болып, Р.Жолаев атындағы арнайы кабинетте институт директоры К.Шилибектің таныстыру баяндамасын тыңдап, соңынан «Су ресурстары» кафедрасына қарасты «Гидравлика және гидротехникалық құрылымдар» лабораториясында болды. Лаборатория жабдықтары және қондырғылары туралы кафедраның профессоры Ә.Әбдіраманов, доцент Р.Жұрымбаева және PhD Ж.Минарбековтер таныстырып өтті.
Жолдасов С.Қ., «Су ресурстары» кафедрасының меңгерушісі, т.ғ.к., доцент
Байжигитова М.Т., «Су ресурстары» аға оықтушысы, ғылым магистрі
