«ТАРИХЫ ТЕРЕҢ ТАРАЗЫМ»

М.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университетінің Су шаруашылығы және табиғатқа үйлестіру институты «Экология» кафедрасының 1 курс студенттерін көне Тараз қаласының тарихымен таныстыру мақсатында мәдени іс-шара ұйымдастырылды.

Іс-шараға «Ежелгі Тараз ескерткіштері» мемлекеттік тарихи-мәдени қорық музейінің ғылыми қызметкерлері Ұ.Ш.Шаизхан, А. Ғ.Жарылқапова, У.Х.Алимханова қатысты. Ғылыми қызметкерлер «Ежелгі Тараз ескерткіштері» қорық музейінің жылжымалы көрме жәдігерлерімен таныстырды.

2

Ежелгі Тараз - Ұлы Жібек жолы торабындағы қыш қолөнерінің ірі орталықтарының бірі болған. Тараз қалашығында жүргізілген археологиялық қазбалар ортағасырлық қыш бұйымдарының ерекше стилін бейнелейтін керемет үлгілерін көрсетті. Археологиялық қазба жұмыстары барысында табылған артефактілер  қала сырты - рабад аумағында шеберлердің қоныстанғандығын, олардың күнделікті тұрмыстық құралдарды дайындап, әртүрлі елдермен айырбас-сауда жасағандығын көрсетеді. Ортағасырлық саяхатшылардың Таразды «көпестер мен қолөнершілер қаласы» деп атағаны бекер емес.

4

Ежелгі Тараздың керамикасы көркемдік және техникалық жетілуімен ерекшеленеді, бұған қыш бөліктерінің, бояу мен шыңылтырдың жоғары сапасы, бұйымдардың пішіні мен өрнегі дәлел бола алады. Қыш ыдыстары қолмен жабыстырма әдісімен де, қыш шеңберінің көмегімен де жасалған. Өнімдердің безендірілуі әсемдігімен және нәзік түстерімен сипатталады. Ою - өрнектер салу үшін қалыптама, қию, құйма, қырнау сияқты техникалық әдістер қолданылған. Ежелгі қолөнер шеберлерінің қыш бұйымдарына өсімдік, геометриялық және аң-құстарды бейнелеп салған мағыналы өрнектері Ежелгі Тараз тұрғындарының мәдениеті мен тұрмысының жоғары деңгейде дамығандығын көрсетеді. «Мұсылман Ренессансы» (IX-XII ғғ.) кезеңінде қалыптасқан араб жазуы негізіндегі эпиграфикалық ою Орта Азия керамикасындағы ерекше құбылыс болды.

1 compressed

«Ежелгі Тараз ескерткіштері» тарихи-мәдени қорық музейінің қорындағы жәдігерлердің басым бөлігі қыш бұйымдардан тұрады.

Ортағасырлық қыш бұйымдары Қазақстанның ежелгі қала тұрғындарының материалдық, мәдени және рухани байлығының даму деңгейін көрсетеді. Бұл басылымда ортағасырлық Тараз қалашығының қолөнер шеберлері жасаған құнды да бірегей қыш бұйымдары ұсынылған.

Дәріс барысында екі мың жылдан астам тарихы бар, өткені мен бүгіннің арасын жалғастырушы киелі де қасиетті мекен, мәңгіліктің қаласы, үлкен руханият орталығы, әлемдік өркениеттен ойып орын алатын Ежелгі Тараз қалашығының тарихы және қорық-музейге қарасты 30 тарихи-мәдени нысандардың тарихы мен аңыздары баяндалды. Сонымен қатар, «Жамбыл - менің жәй атым, Халық - менің шын атым»-деп жырлаған Жамбыл Жабаевтың 175 жылдық мерейтойына байланысты ақынның өмірі мен ақын құрметіне салынған ескерткіштің тарихы айтылды.

5

СШжТҮ институтының директоры К.Қ. Шилибек «Экология» кафедрасының 1-курс студенттеріне «Ұлы даланың өркениеті» тақырыбында жылжымалы көрме ұйымдастырып, «Тарихы терең Таразым» атты дәріс оқып, мәдени іс-шараға атсалысқаны үшін «Ежелгі Тараз ескерткіштері» Мемлекеттік тарихи-мәдени қорық музейіне Алғыс хатпен марапаттады.

Топ кураторлары:
6В05213-«Экология және табиғатты пайдалану» - Әлімхан Г.Ә.
6В05212-«Өнеркәсіптік мекемелердің экологиясы» - Уйсимбаева Ж.Т.

Top